Pored prava na platu, pravo na topli obrok je osnovno pravo radnika iz radnog odnosa koje proističe iz odredbi Zakona o radu.
Zakonska obaveza svih poslodavaca u Republici Srpskoj je da radniku isplaćuju naknadu troška toplog obroka u novcu, ukoliko kod poslodavca nije organizovana ishrana.
Visina toplog obroka utvrđena Odlukom Vlade Republike Srpske o utvrđivanju uvećana plate, visine primanja po osnovu rada i visine pomoći radniku (,,Službeni glasnik Republike Srpske,, broj: 53/16 i 12/22) iznosi 0,75 % prosječne bruto plate u Republici Srpskoj za prethodnu godinu, za svaki radni dan. Prema tome, od 22.2.2022. godine radnik ima pravo na topli obrok u bruto iznosu od 11,60 KM, odnosno 8,00 KM u neto iznosu, za svaki dan koji je radnik bio na poslu.
Na primjer, ukoliko radnik u toku mjeseca ima 22 radna dana, topli obrok mu iznosi 176,00 KM (22 h 8,00 KM). Ovo je najmanji iznos toplog obroka, Kolektivnim ugovorom Sindikat i poslodavci mogu utvrditi i veći iznos toplog obroka.
U slučaju obavljanja prekovremenog rada, dužeg od tri časa dnevno, radnik ima pravo na još jedan dodatni topli obrok.
Ako je poslodavac organizovao ishranu radnika, svi troškovi pripremanja toplog obroka ne bi trebali biti ispod iznosa koji je propisan u slučaju isplate troškova toplog obroka radnicima u novcu, jer je Zakonom o porezu na dohodak Republike Srpske propisano da poslodavac ne plaća porez na dohodak ostvaren po osnovu radnog odnosa na troškove pripremanja toplog obroka u vlastitim restoranima kod poslodavca ili toplog obroka isporučenom poslodavcu od lica registrovanog za usluge keteringa, a najviše do 4,50 KM dnevno po zaposlenom. Ukoliko trošak toplog obroka, isporučen putem keteringa, iznosi manje od 8,00 KM, poslodavac treba da radniku isplati razliku toplog obroka u novcu. Organizovana ishrana od strane poslodavca podrazumjeva pravilnu, zdravu i kvalitetnu ishranu prilagođenu naporima koje zaposleni ulažu u toku rada.
Radnici ne ostvaruju pravo na topli obrok u slučaju korišćenja godišnjeg odmora, plaćenog odsustva, privremene spriječenosti za rad i neplaćenog odsustva .
Radnicima čije se plate finansiraju iz Budžeta i fondova (obrazovanje, kultura, policija, pravosuđe, uprava, javne službe i zdravstvo), naknada za topli obrok se ne isplaćuje, već je uračunata u platu u skladu sa zakonima o platama.
U cilju obezbjeđivanja prava na topli obrok svim radnicima u Republici Srpskoj, Savez sindikata Republike Srpske i granski Sindikati budžetskih i fondovskih korisnika su pokrenuli inicijativu za posebno iskazivanje naknade za topli obrok na postojeće plate radnicima u obrazovanju, kulturi, policiji, pravosuđu, upravi, javnim službama i zdravstvu.
Inicijativa Saveza sindikata Republike Srpske je prihvaćena od strane Narodne skupštine Republike Srpske, koja je posebnim Zaključkom, koji smo mi predložili, obavezala Vladu Republike Srpske da nastavi pregovore sa granskim sindikatima budžetskih i fondovskih korisnika oko ,,raspakivanja,, Zakona o platama, a u cilju ostvarivanja prava na topli obrok za sve radnike čije se plate finansiraju iz Budžeta i fondova.
PRAVO NA TOPLI OBROK JE VAŠE ZAKONSKO PRAVO I NIKO VAM GA NE MOŽE USKRATITI!
Savez sindikata Republike Srpske poziva sve radnike – članove Sindikata da prijave, svaku vrstu zloupotreba od strane poslodavaca (ne isplaćivanje naknade za topli obrok, isplaćivanje toplog obroka u manjem iznosu) kako bi zaštitili njihova prava putem regionalnih kancelarija Službe za besplatnu pravnu pomoć Saveza sindikata Republike Srpske.
IMAM PRAVO VIŠE, ČLAN SAM SINDIKATA !
GENERALNI SEKRETAR
Goran Stanković
