Radnici u Srpskoj dostojanstveno rade, ali nisu dostojanstveno plaćeni, poruka je sa konferencije za novinare, koja je održana juče u Banjaluci, povodom Svjetskog dana dostojanstvenog rada. Božana Radomir, stručni saradnik za ekonomska pitanja u Savezu sindikata Republike Srpske podsjetila je javnost da je sindikalna potrošačka korpa za avgust mjesec ove godine iznosila 2.759 KM i prosječna neto plata od 1555 KM je pokriva sa 56,36%. Samo za prehranu iz sindikalne korpe porodice su morale izdvojiti 1.272 KM.
„Sindikalna potrošačka korpa, koju Savez sindikata Republike Srpske izračunava, odnosi se na radničku četvoročlanu porodicu u Srpskoj – dvoje odraslih i dvoje djece školskog uzrasta. Sindikalna potrošačka korpa je već 17 godina mjerna jedinica za životni standard radničkih porodica u Srpskoj, a koju radimo na osnovu međunarodnih standarda. Kupovna moć radnika je sve manja, a cijene osnovnih životnih namirnica svakodnevno nekontrolisano i neopravdano rastu“, istakla je Radomir.
Podsjeća da prehrana u sindikalnoj potrošačkoj korpi uključuje one prehrambene namirnice koje su neophodne za dva odrasla člana i dvoje djece da zadovolje propisane kalorijske vrijednosti, na dnevnom nivou. U prehranu, između ostalog, ulaze proizvodi od žitarica, mlijeko i mliječni proizvodi, masnoće, meso, riba, jaja, voće, povrće i ostale prehrambene namirnice.
„Na dnevnom nivou, četvoročlana porodica za jedan obrok na raspolaganju ima 13,6 KM. Ukoliko radnik svojom platom ne može prehraniti svoju porodicu i obezbijediti osnovne životne potrebe za sebe i svoju porodicu, takva plata nije dovoljna za dostojanstven život“, kaže Radomir.
Danijel Stojanović, dugogodišnji član sindikata, otac je četvoro djece. Supruga i on, kako navodi, mjesečno imaju primanja u iznosu od 2.800 KM. Da bi se samo prehranili, na sedmičnom nivou moraju izdvojiti minimalno 400 KM.
„Volio bih upoznati četvoročlanu porodicu koja može obezbijediti sve obroke za porodicu za 41 KM, na dnevnom nivou. U 400 KM koliko je mojoj šestočlanoj porodici potrebno na sedmičnom nivou samo za hranu, ne ulazi voće, povrće, pasulj, slatkiši…A gdje je odjeća, obuća, zdravstvene usluge. Djeca kad se razbole, za apoteku treba minimalno 200 KM. O ogrevu, registraciji vozila i drugim izdacima da ne govorim“, navodi Stojanović.
Iz Saveza sindikata Republike Srpske ističu da je činjenica da je u posljednje četiri godine prisutan enormni, nekontrolisani, neopravdani rast cijena svih proizvoda i usluga, a prvenstveno prehrabmenih proizvoda. Ukoliko se osvrnemo na ovaj period, za posledicu imamo da je, kumulativno posmatrano, inflacija samo u segmentu prehrane 47,65%.
Predstavnici Saveza sindikata Republike Srpske ove sedmice imaće sastanak sa ministrom trgovine i turizma u Vladi Republike Srpske, a akcenat će biti stavljen na cijene i marže u Srpskoj. Iz Saveza zaključuju da nije problem u strukturi sindikalne potrošačke korpe, koja je neupitna, već u cijenama osnovnih namirnica, koje su značajno veće nego u zemljama Evropske unije. Primjera radi, građani u Srpskoj dva hljeba i tri kifle plaćaju 6,20 KM, dok je cijena kilograma brašna kao ulazna sirovina koštala od 0,65 – 0,78 KM. Cijena koju radnik plati je veća oko osam puta nego je cijena ulazne sirovine, odnosno kilograma brašna. S druge strane, poljoprivrednik koji je proizveo tu pšenicu, treba da proda dva kilograma pšenice da bi kupio jednu kiflu.
