Tokom konferencije „Novi sistem plata u Republici Srpskoj“, koju je podržala MOR, 27. avgusta 2024. u Banja Luci, Bosna i Hercegovina, Savez sindikata Republike Srpske (SSRS) predstavio je detaljan prijedlog kako poboljšati određivanje plata u entitetu. Predsjednik Vlade Republike Srpske Radovan Višković pozdravio je prijedlog i obavezao se da će se proces pregovora nastaviti kroz socijalni dijalog.
Ranije 2024. godine u Republici Srpskoj su povećane minimalne plate. Sindikati su pozdravili povećanje, ali su takođe istakli nedostatke u samom sistemu određivanja plata. Prema sindikalnim istraživanjima, preko 30 odsto zaposlenih zarađuje minimalnu platu. Ovaj broj se smatra previsokim. Kao rezultat toga, prosječna plata je niska u poređenju sa minimalnom zaradom. Štaviše, kolektivno pregovaranje je i dalje slabo u Republici Srpskoj i opšti kolektivni ugovor nije potpisan od 2016. godine.
Ranka Mišić, predsjednica Saveza sindikata Republike Srpske, istakla je probleme koje uzrokuje visok procenat radnika koji primaju samo minimalnu platu. Ona je istakla da ova praksa ne utiče samo na radnike već utiče i na poreske prihode. Mnogi radnici zvanično zarađuju minimalne plate dok primaju dodatne, nezvanične uplate u kovertama, čime poreska osnovica ostaje niska. Shodno tome, radnici propuštaju penzije i beneficije zbog niskih zvaničnih plata.
Prema sindikatu, ažurirani sistem plata bi omogućio diferencirane minimalne plate u zavisnosti od nivoa obrazovanja i vještina.
Premijer Radovan Višković je proučio prijedlog sindikata. Ne podržavajući ga u potpunosti, naveo je da je „Prijedlog koji je danas predstavio Savez sindikata Republike Srpske dobar početni dokument na osnovu kojeg treba započeti pregovore između sindikata, poslodavaca i Vlade”.
Tokom konferencije, g. Magnus Berge, MOR-ov specijalista za radnička pitanja za srednju i istočnu Evropu, istakao je važnost MOR-ove Konvencije o utvrđivanju minimalne zarade (Konvencija 131) i Konvencije o pravu na organizovanje i kolektivno pregovaranje (Konvencija 98). Obje konvencije je ratifikovala Bosna i Hercegovina i trebalo bi da se odraze na sisteme određivanja plata.
Rad na pokretanju socijalnog dijaloga o sistemu određivanja plata podržali su Kancelarija MOR za srednju i istočnu Evropu i Platforma za zapošljavanje i socijalna pitanja koju finansira EU (ESAP3).
Članci na sajtovima ILO i ESAP2 projekta
